Подразделения специального назначения Российской Федерации
Jedinice specijalne namene, ruskih oružanih snaga direktno su podređene glavnoj obaveštajnoj upravi Generalštaba, pa ih zato još i nazivaju specijalnim snagama GRU. Taj naziv je više poznat široj javnosti. Specijalne jednici oružanih snaga RF sastoje se od „vojnih specijalnih snaga“ i „specijalne flote“. Svaka od ovih celina, stvorena je nezavisno jedna od druge, ima zasebni istorijski razvoj, i svoje zadatke.
Cilj formiranja i zadaci
Osnovni razlog za stvaranje „vojnih specijalnih snaga“ u okvirima Sovjetskog Saveza, bila je spoznaja pojavljivanja mobilnih snaga nuklearnog napada u okviru armija članica NATO alijanse. „Vojne specijalne snage“ su predstavljale glavni i najefikasniji način borbe protiv njih. U zadatke „vojnih specijalnih snaga“ stavljeno je, izviđanje i ako je potrebno uništavanje mobilnih nuklearnih potencijala, izviđanje neprijateljskih trupa u dubokoj pozadini, izvođenje sabotaža i organizacija partizanskog načina borbe iza neprijateljskih linija. U samom početku formiranja, pred „vojne specijalne snage“ stavljen je i zadatak likvidacije istaknutih vojnih i političkih rukovodioca, ali je u kasnijoj fazi razvoja taj zadatak skinut sa liste prioriteta. Osnivanje i razvoj „vojnih specijalnih snaga“ SSSR-a, a kasnije i Ruske Federacije, može se podeliti u nekoliko etapa. Prvoj fazi (1950-1960) stvaranje pojedinih timova, odvojenih bataljona; Drugoj fazi (1961-1979) formiranje brigada i centara za obuke; Treća faza (1979-1989) Avganistan; Četvrta faza (1989-1994) propast SSSR-a; Peta faza (1994-1998) Prva čečenska kampanja; Šesta faza (1998- današnje vreme) Dagestan, druga čečenska kampanja
Formiranje posebnih odelenja i bataljona
Nakon završetka drugog svetskog rata, iako su izviđačko-diverzione jedinice rasformirane, njihovo delovanje je detaljno izučavano i analizirano. To je bio temelj za formiranje prvih specijalnih snaga u našoj zemlji.
Tokom 1950 godine u cilju pripreme kadrova za dejstva u pozadini protivnika za vreme rata, načelnik glavne obaveštajne uprave i načelnik generalštaba su Ministru vojnom SSSR-a dostavili predlog o formiranju vojnih snaga specijalne namene u okviru oružanih snaga SSSR-a. Uskoro se pri kombinovanim i mehanizovanim armijama, takođe i pri nekim vojnim okruzima ( koji nisu imali armijsko ustrojstvo) pod rukovodstvom Glavne obaveštajne uprave Generalštaba, formirano 46 odelenja specijalne namene sa po 120 pripadnika. Izviđači su svoja izviđačko-diverziona dejstva vršili u grupama od 8-10 ljudi. Svaka jedinica sastojala se od dve linije, voda radio veze i instruktažnog voda. Takva organizacijska struktura jedinice bila je do 1957 godine
Ukupan broj ljudstva „vojno specijalnih snaga“ bio je oko petipo hiljada . Ljudstvo je bilo angažovano iz vojnih obaveštajnih struktura, a mnogi od njih, posebno komandni sastav, nije imao ratno iskustvo. Pri razradi instruktivnih dokumenata korišćeno je bogato iskustvo izviđačko-diverzantskih dejstava partizanskih jedinica , kao i iskustvo izviđačko-diverzionih dejstava za potrebe štabova frontova i Generalštaba.
Autor prvog „Uputstva za operativnu upotrebu borbenih jedinica specijalne namene“ bio je Pavel Agafonovič Golicin bivši načelnik obaveštajne službe partizanske brigade „Čekist“ koja je operativno delovala na područiju Belorusije.
Tokom 1953 godine, reorganizacijom oružanih snaga rasformirovano je 35 jedinica posebnih namena.
Četri godine kasnije, 11.januara 1957 godine general-major Šerstnjev, uputio je službeni dopis načelniku Generalštaba. Pozivajući se na to, da jedinice nemaju adekvatnu borbenu obuku, dao je predlog da se umesto jedanest jedinica formiraju tri odreda ili centra jedinica specijalne namene i jedna avioeskadrila podčinjena okružnoj komandi. Brojčani sastav predložene strukture odreda bio je 400 ljudi.
Direktivom glavne komande Kopnene vojske, 29. avgusta.1957 godine formirano je , ne tri, već pet bataljona jednicia specijalne namene.
26 bataljon je ulazio u sastav Grupe sovjetskih snaga u Nemačkoj; 27 bataljon Grupi sovjetskih snaga Sever; 36 bataljon Prikarpatskom vojnom okrug; 43 bataljon Zakakavskom vojnom okrugu i 61 bataljon Turkestanskom vojnom okrugu.
U isto vreme sačuvane su četri odvojene jedinice za specijalne namene i to 75 odred za specijalne namene Pribaltičkog vojnog okruga, 78 odred za specijalne namene Odeskog vojnog okruga, a takođe i odredi Uralskog i Zabajkalskog vojnog okruga koji su prevedini u novu organizacionu strukturu.
Novoformirani bataljoni, na mesto rasformiranih odreda, vršili su odabir najboljih pojedinaca, fizički zdravih i sa iskustvom stečenim u vazdušno-desantnim jedinicama i nivom srednjeg obrazovanja. Rok služenjav u jedinicama specijalne namene određen je na tri godine.
Direktivom Načelnika Generalštaba od 09. avgusta 1957, koja je stupila na snagu 15. januara 1958, pri Glavnoj obaveštajnoj upravi Generalštaba formiran je drugi vazdušno-obučni centar u Tambovu.
U isto vreme, partijsko rukovodstvo SSSR-a, maršala Žukova je optužilo za zaveru protiv sovjetske države. Istovremeno je uklonjen iz vojnog rukovodstva. Iz tih razloga Tambovski centar za obuku oficira jedinica specijalne namen nije ni počeo sa radom.
Samostalne brigade i Školski centri specijalnih jedinca
20. avgusta 1961 godine KPSS izdala je dekret „Priprema kadrova i razvoj specijalne opreme za opremanje partizanskih jednica“. Shodno tome 05. februara 1962 godine Generalštab je izdao naredbu, kojom se komandanti vojnih okruga obavezuju da razvijaju jedinice za partizansko delovanje u ratnim uslovima, sastava brigade od 1700 ljudi u rezrevnom sastavu, sa kojima moraju proći jednomesečnu obuku. Nakon okončane obuke odrediti svakom reyervisti vojnu specijalnost i istovremeno ih skinuti sa ratnog rasporeda u proizvodnji.
U martu iste godine Generalštab je realizovao projekat popunjenosti ljudstvom brigade specijalnih namena u mirnodopskim i ratnim uslovima. Do kraja 1962 godine u Beloruskom, Dalekoistočnom, Zakavkazskom, Kijevskom, Lenjingradskom, Moskovskom, Odesskom, Pribaltičkom, Prikarpatskom i Turkestanskom vojnom okrugu formirane su brigade specijalnin namena. Popunjenost ljudstvom ovih brigada bio je po mirnodopskom ustrojstvu.
Tokom 1963 godine na teritoriji Beloruskog, Pribaltičkog i Lenjingradskog vojnog okruga održane su velike vojne vežbe. Jedan od organizatora izvedenih vežbi, kojom prilikom su postavljena i mnoga pitanja o upotrebi jedincia specijalne namene, bio je Ivan Nikolajevič Šcelokov. Njegov rad je bio visoko ocenjen od strane rukovodstve Glavne obaveštajne uprave i lično od zamenika načelnika obaveštajne uprave general pukovnika Mamusorova.
Od 1970 godine program obuke je obuhvatao i učenje stranih jezika. Vojnici ročnog sastava počeli su da uče jezike pretpostavljenih protivnika na svojoj teritoriji vojnih dejstava.
U avgustu 1977 na vojnoj akademiji „Frunze“ pri obaveštajnom odeljenu formirana je grupa za obuku oficira jednica za specijalne namene.
Od samog formiranja jedinica za specijalne namene, podoficirski kadar je izgrađivan u sastavu samih jedinca od pripadnika ročnog sastava. U svakoj jedinici prvi vod je bio instruktorski i spremao je podoficirski kadar za sve ostale namene. Takav sistem se sačuvao i u bataljonima koji su formirani 1957 godine.
Sa formiranjem brigada, uvećao se broj vojnih speicjalnosti neophodnih za objedinjeno delovanje jedinica specijalne namene, što je stvorilo potrebu za formiranje jedinice za obuku, koja bi pripremala kadar za sve specijalnosti. 1970 godine formirana je školska jedinica koja je bila osnova za formiranje školskog bataljona, a kasinje i školskog puka, koji se nalazio u gradu Pečori Psovske oblasti. Tu su se obučavali komandiri odeljenja, specijalisti minsko-eksplozivnih sredstava i vezisti.
Tokom 1985 godine, postalo je jasno da pre odlaska u Avganistan, vojnici moraju proći specijalnu pripremu, pa je stoga u Čirčiku formiran školski puk. U Pečorskom školskom puku nalazila se i oficirska škola. Priprema je obavljana po specijalnom programu .1999 godine Pečorski školski puk je bio rasformiran. Specijalci su vraćeni u jedinice u kojima je nastavljena obuka za vodnike i posebne speicjalnosti.
Postupno tokom 1960 godine , specijalne snage su usvojile nova i savremena streljačka naoružanja i nove tehnologije, koje su pred oficire postavili zadatak da u trupu dolaze sa mnogo više znanja. Zbog toga je posebnom naredbom pri vojno-diplomatskoj akademiji formiran jednogodišnji kurs, koji je radio od 1. januara 1962 do septembra 1963 godine. Kurs je obučavao dve vrste oficira, za jedinice specijalne namene i obaveštajne oficire za štabove vojnih okruga, u ukupnom broju od oko 120 ljudi.
Tokom 1968 godine ponovo se pojavila ideja formiranja posebne školske ustanove, koja bi obučavala profesionalni kadar jedinica specijalne namene. Idealno mesto za to bio je Rzjanski centar za vazdušno-desantnu obuku . Formiranje jedinice povereno je pukovniku Ivanu Nikolajeviču Šcelokovu, jednom od oficira specijalnih snaga koji je radio pri Generalnoj obaveštajnoj upravi Generalštaba. Tako se pojavila deveta jedinica kadeta.
Nastavni plan i program obuke kadeta specijalnih jedinica se od starta razlikovao od obuke vazdušno-desantnih jedinica. Program je obuhvatao izučavanje stranih jezika. U 1980 godini obučavana su dva voda. U sastavu jedne od vodova izučavala se i obmana. Na persijksom ogranku jednog od vodova, izučavao se jezik DARI, jezik koji se najčešće koristi u Avganistanu.
Tokom 1981. godine deveta jedinica je proizvela svoju poslednju klasu kadeta. Te godine na bazi devete jedinice, formirane su 13 i 14 jednica koje su formacijski imale sastav bataljona. One su radile u sastavu centra za obuku do 1994 godine.
Pored Rjazjanija, oficiri za snabdevanje specijalnih snaga, obučavani su obaveštajnom centru Kijevskog vojnog okruga. Istovremeno su tu kadeti postajali obučeni obaveštajci, a i mnogi kijevlajni su stručna znanja sticali u vojsci. Sa raspadom SSSR-a novoformirane oružane snage Rusije, ostale su bez škole koja bi obrazovala kadete za jedinice specijalne namene. Zbog toga je 1994 godine na temeljima rasformiranog Novosibirskog političkog univerziteta formirana vojna škola. Iz Rjazana su prelocirali bataljon za specijalne namene. Pri školi je formiran i fakultet na kome su pripremani oficir vojne obaveštajne službe.
na ovim snimcima se videlo da tokom pokaznih vezbi sve se odvija bukvalno u delicu sekunde, dok u stvarnosti svaka akcija traje mnogo duze i bez holivudskog uletanja i ciscenja zgrada, kuca....
@ sremac983
Slažem se, u stvarnosti se akcije provode sa puno više opreza jer se ipak radi o realnom scenariju i sigurnost ljudi ( pripadnika jedinice koja akciju izvodi ) je na prvom mjestu iako naravo nema taktike koja je sto posto sigurna jer svaka realna situacija je priča za sebe, dok se vježbe rade manje više rutinski - da ne kažem- po šabloni.
Specnaz je opsti naziv za sve jedinice u rusiji, bilo da su u okviru vojske ili policije ili bezbedonosnih sluzbi, tako da niti je to greska novinara niti bilo sta drugo. To je sveobuhvatni naziv za jedinice takvog tipa, ili sto je kod nas Specijalne jedinice, nazivi koji se koristi za jedinice takvog tipa kako u vojsci tako u policiji. Inace, i pripadnici OMON ili SOBR nose oznaku Specnaz tako da nemoj da te to buni..... Inace, u doba bivseg SSSR ukupan broj pripadnika Specnaza se kretao oko 30000 ljudi, cifra kojom su baratali zapadni strucnjaci....