|
Putevi u srednjem veku
Nakon formiranja i konsolidovanja srpske države, glavne komunikacije su uspostavljene između utvrđenih gradova, trgova, rudnika i manastira, odnosno političkih, privrednih i duhovnih centara. Na tim putnim pravcima su se nalazili utvrđeni gradovi: Ras, Jeleč, Zvečan i Maglič, a i trgovi poput Trgovišta - današnjeg Pazarišta i Trgovišta na Rogozni. Nisu zaobiđeni ni manastiri: Sopoćani, Đurđevi Stupovi, Petrova crkva, Končul, Gradac, Stara i Nova Pavlica, Studenica i Žiča. I u savremenom društvu ovi putni pravci su jako značajni, ne samo sa duhovnog, već i sa turističkog aspekta, značajne privredne grane svake savremene države. Značaj srednjovekovnih spomenika u novopazarskom kraju, zajedno sa Studenicom, potvrdio je i svet uvrstivši ih u Listu svetske kulturne i prirodne baštine UNESKO-a.
Tokom srednjeg veka svi transferzalni putevi Balkanskog poluostrva polazili su od jadranske obale i to od: ušća Neretve, Dubrovnika, Kotora i Skadra. Ovi putevi su se u Nišu ili Skoplju spajali sa glavnim balkanskim uzdužnim putevima i vodili dalje do Carigrada ili Soluna.
Vezu Jadrana i unutrašnjosti Srbije održavala su tri glavna puta: Dubrovački, Bosanski i Zetski i svi su prolazili preko novopazarske teritorije. Putevi su dobijali nazive po imenima mesta: Dubrovački, Carigradski; oblasti ili zemlje kroz koju su prolazili: „via Bossnia“ (Bosanski put) i „via Zenta“ (Zetski put).
Beogradski put je za naš kraj jedan od važnijih srednjovekovnih, a i savremenih putnih pravaca, čiji je jedan krak vodio do Novog Pazara. Od Novog Pazara ovaj put se spajao sa trasom Skadarskog, a u isto vreme i Prizrenskog puta. Među starije puteve u našem kraju ubraja se i put koji je od manastira Sopoćana, preko Rasa vodio do manastira Studenice i Gradca, tj. današnjeg Čačka. On se nazivao i „kraljev put“. Od značajnijih puteva je svakako i put koji je od Beograda i Valjeva, dolinom Skrapeža, preko Požege i Golije, vodio do Sjenice. Korišćen je i Moravički put od Novog Pazara preko Alulovića, Vranovine i Plešina do Moravice, odnosno današnje Ivanjice.
http://www.np-put.rs/Istorijat/129/Istorijat-razvoja-puteva-u-nasem-kraju.shtml
|
