Za one koi nisu obavešteni da kažem da nije jedini oklopni voz bio Kraina ekspres i da su slične načinile i druge vojske EX YU ali to je van onoga što nam forumska pravila dozvoljavaju .O tome koja je namena tog voza ja kao inžinjerac sam i na sopstvenoj koži učio...za razliku od onih što pišu iz trećeg ili n tog lica rekla-kazala..čuo sam od .....i sl...
Južnoafrički „Čita“ program sa originalnom namjenom proizvodnje 32 unapređena borbena aviona Miraž III, proizvodnjom 16 dvosijedih Čita D i isti broj jednosijeda Čita E.
Jednom kada bi ovi avioni bili stavljeni u službu, planirano je unapređenje sličnog broja preživjelih Miraža F1 iz južnoafričkog RV sa avionikom i sistemima razvijenim za Carver program (južnoafrički program razvoja novog borbenog aviona).
Bilo je neophodno dizajnirati novu nosnu sekciju za F1 radi stvaranje prostora za novu opremu (poput nosne sekcije Čita slične kod izraelskih Kfirova) uz modifikovanje konstrukcije i krila F1 radi stvaranja prostora za ostalo. No kako je F1 bio frontalni borbeni avion tokom osamdesetih nije mogao biti zamijenjen radi modifikacija, barem dok zamijene nisu bile spremne, a ni južnoafrička industrija nije imala mogućnosti za dalje širenje posla uz sve ostale programe.
F1 je isporučen sa Atar 09K50 motorom kao standardnom opremom. Isti motor je naporima Južnoafrikanaca uspješno modifikovan (dodatnih 10% na ukupne performanse) i repariran. Za potrebe Carver programa i daljeg unapređenja F1, Južnoafrikanci su pokazali interesovanje za Snecma M88 motor, 40% lakši i kraći od 09K50 sa mnogo ekonomičnijom potrošnjom goriva i potiskom 7% većim od prethodnika.
Po reče mi jedan čoek informacijama, Francuska je namjeravala da za potrebe jugoslovenskog programa Novi Avion isporuči neprimjereno veliku količinu motora M88 od kojih bi jedan dio bio proslijeđen Južnoafrikancima. Profit koji bi bio dobijen isporukom motora M88 Jugoslovenima i Južnoafrikanerima bio bi dovoljan za isplaćivanje kompletnog i uvijek skupog programa razvoja turbofana - M88. No tokom pregovora, Jugosloveni shvatajući da Južnoafrikaneri nemaju drugu mogućnost nabave motora, toliko su digli cijenu da bi južnoafrička porudžbina isplatila i veći dio isporuke namijenjene Jugoslovenima.
Ovo je bilo previše za južnoafrički odbrambeni budžet već nategnut troškovima rata na granici sa Angolom i velikim brojem programa razvoja i nabavke naoružanja i vojne opreme. Postavljalo se i pitanje garancija za rezervne dijelove, naročito usljed sankcija UN na naoružanje i vojnu opremu za Južnu Afriku koji su doveli u pitanje već ranije potpisane ugovore. Zbog toga je dogovor o nabavci M88 propao i prije nekih ozbiljnijih pregovora.
Po članku, nabavka M88 motora direktno od Francuske nije bila moguća ni tokom devedesetih zbog trajanja sankcija UN na nabavke NVO prema JARu (sve do maja 1994).
Kasnih osamdesetih proces raspada SSSR doživio je svoj klimaks 1991. Raspadanje i raspad SSSR doveo je mnoge kompanije namjenske industrije u težak položaj. Obustavljanjem državnih ugovora kompanije namjenske industrije suočavale su se sa finansijskim krahom. Veći broj kompanija dobio je dozvolu od Kremlja ili vrhuški novostvorenih republika da prodaju svoje proizvode izvan SSSR svakom ko može da plati u čvrstoj valuti. Kompanije su dobile odriješene ruke da urade sve što mogu u namjeri da prežive.
Jedan takva grupa kompanija bila je Klimov Experimental Design Bureau sa pripadajućim fabrikama. Klimov je dizajnirao RD 33 turbofan motor koji je pogonio veoma uspješnog MiG 29.
RD 33 je proizvodio potisak nešto preko 15% u odnosu na 09k50 – taman koliko je i traženo za unapređenje flote postojećih aviona te Carver program. RD 33 je bio 28% kraći i lakši od 09k50, te znantno ekonomičniji u potrošnji goriva. Preko internacionalne vazduhoplovne mreže brzo su uspostavljeni kontakti između Klimova i Južnoafrikanera.
Nažalost ovo je dovelo do podjela u južnoafričkoj vazduhoplovnoj industriji. Atlas Aircraft Corp. nije željela da se probiju granice njenog djelovanja. Za Atlas, nabavka ruskih motora za SAAF i Armscor od kako je decenijama predstavljano anti – komunističkom propagandom otrovnog neprijatelja predstavljalo je i nezamislivi korak – iako su neki šefovi i inžinjeri prepoznavali da to može biti poslednja šansa da zemlja uhvati korak sa tehnologijom modernih motora prije nego što Carver program (još u razvoju) postane kamen oko vrata bez mogućnosti prilagođavanja novom agregatu.
Ovo je vodilo tome da 1990 grupa starijih radnika Atlasa i drugih segmenata južnoafričke vazduhoplovne industrije formira Aerosud, kompaniju koja postoji i danas. Aerosud je počeo momentalno sa istraživanjem mogućnosti instalacije RD 33 motora u flotu Miraža F1 i Čita južnoafričkog SAAF.
Ako bi se to moglo uspješno obaviti projekat bi imao pozitivne implikacije i na Carver program, odnosno Carver dizajn pretpostavljao bi se korištenju RD 33 ili neke slične pogonske grupe.
Aerosudovi pregovori sa Klimovom, iako u tajnosti bili su plodonosni. RD 33 trebao je biti modifikovan da stane u trup aviona Miraž prebacivanjem svog menjača i produženjem zadnjeg dijela motora. Takav model RD 33 motora označen je kao SMR 95. Projektanti su ubijedili i rukovodstvo SAAF na saradnju.
Miraž F1 je prebačen u Rusiju 1991 gdje je SMR 95 motor instaliran radi ispitivanja. Bilo je početnih problema sa centrom gravitacije aviona ali kada je to ispravljeno, konverzija se pokazala veoma uspješnom. Uvećani potisak i manja masa pogonske grupe omogućili su značajno unapređenje performansi, a bolja ekonomija potrošnje goriva povećala je borbeni radijus F1. Stopa ubrzanja motora od mirovanja do dodatnog sagorijevanja bila je tri puta kraća od onoga što je zahtijevao 09k50 što je omogućilo znatno brži odgovor gasa u borbenim situacijama (karakteristika bitna u taktičkim uslovima).
No bilo je i značajnih pitanja oko održavanja. Vrijeme između velikih remonta RD 33/SMR95 iznosilo je samo 300 letnih časova. Za južnoafričke inžinjere ovo je bilo nevjerovatno , oni su navikli na barem 1.200 sati naleta, ponekad i znatno više kod 09K50 čak i u stresnom borbenom okruženju.
Osim toga, Rusija je kao i obično insistirala da za potrebe remonta motori moraju biti vraćeni u matičnu fabriku za razliku od većine zapadnih proizvođača koji su bili i više nego raspoloženi da korisnicima dozvole uspostavljanje remontnih kapaciteta i prodaju neophodnih alata i rezervenih djelova za te potrebe.
Kako bilo, ispitivanja su nastavljena. 'Super Mirage F1' kako je remotorizovani avion nazivan, modifikovan je za korištenje Vimpelovih R 73 visual-range (VR) infra-red-homing (IR) raketa koja je u tom periodu bila jedno od najnaprednijih oružja u svojoj klasi. Super Miraž mogao je da nosi do četiri R 73, po dvije ispod svakog krila.
Bilo je priča o opremanju južnoafričkih Miraža i Čita za nošenje raketa R 73 iako na kraju ništa nije urađeno. Više SMR 95 motora poslano je u Južnu Afriku, gdje je jedan instaliran u drugi Miraž F1, a drugi u Čita D za potrebe testiranja. Modifikacija je omogućila Čitama ista unapređenja u performansama kao i kod Miraža F1.
No Južna Afrika se suočila sa brojnim problemima u slučaju usvajanja SMR 95. Rusija nije htjela da dozvoli lokalno remontovanje motora što nije bilo prihvatljivo za SAAF. Čak i da je Rusija dala dozvolu, cijena za izgradnju pogona za remont potpuno novog tipa motora bila bi prevelika. Dalje, znatno kraći intervali između remonta SMR 95 značajno bi uvećali troškove održavanja i obim posla kod SAAF. Bilo bi potrebno uspostavljanje dvije odvojene operacije održavanja, jedan za avione sa ruskim motorima, drugi za ravnotežu flote SAAF koja je djelovala po zapadnom rasporedu održavanja.
Konačno, 1995, kada su testovi kompletirani, SAAF nije imao novca za projekat remotorizacije. Budžet SAAF sasječen je kao dio preorjentacije raspoređivanja državnog budžeta posle uklanjanja aparthejda. Do današnjeg dana, troškovi odbrane Južne Afrike nikada se nisu vratili ni približno nivoima iz osamdesetih.
SMR 95 opremljeni Miraž F1 smješten je u skladište. Na zahtjev Rusije, avion je osvježen za potrebe učestvovanja na aeromitingu MAKS u Moskvi 2001 godine. Rusija i Aerosud nadali su se da će im koristiti u zajedničkom projektu za prodaju motora i unapređenja avionike zemljama korisnicima starijih Miraža.
Kupaca nije bilo ali je Aerosud zadržao avion u letnom stanju kao kompanijski demonstrator. Iako su povremeno puštane vijesti o potencijalnim remotorizacijama, do danas SMR 95 nije se pojavio u operativnim Miražima i Čitama.
SAAF Mirage F1AZ opremljen sa Klimov SMR-95 motorom (vidi se modifikovani izduv)
Aerosud Super Mirage F1 sa R-73 raketama
SMR-95 - motorizovani 'Super Cheetah D' (izduv, drugačiji od standardnih Čita)
Remotorizacija starijih sovjetskih teretnjaka dizel motorima minskog ОАО ММЗ
Dizel motori namijenjeni zamijeni benzinskih motora na teretnjacima ЗИЛ-130/131. Efekat se ogleda u značajnom sniženju potrošnje goriva, većem međuremontnom potencijalu. Sa troškovima prevoza i ugradnje motora period otplate investicije iznosi do 18 mjeseci.
Veća ekonomija potrošnje goriva, veći radijus, dva do tri puta duži međuremontni rok, manja mogućnost izbijanja požara, veći obrtni moment, veća snaga, dostupnost rezervnih dijelova.
Lynx je cost-effective višecjevni lanser raketa izveden iz šasije 6x6 visokomobilnih vozila, dizajniran za ispaljivanje svih vrsta municije kalibra od 122mm do 300mm. Potpuno autonomni lanser može biti dopunjen municijom za 5 - 10 minuta. Lynx VLR može biti konfigurisan za nošenje različitih vrsta raketa u dva zapečaćena kontejnera/lansera: 40 (2 kontejnera x 20 raketa u svakom) 122mm "Grad" raketa sa maksimalnim dometima od 20 - 40km; 26 (2x13) 160mm LAR-160 ili ACCULAR sa maksimalnim dometom od 45 kilometara; ili 8 (2x4) 300mm EXTRA raketa sa maksimalnim dometom od 150km.
Osim artiljerijskih raketa sistem može biti platforma za lansiranje Delilah-GL preciznih projektila, a moguće i LORA taktičkih balističkih projektila sa maksimalnim dometom od 280km.
Sofisticirani SUV dizajniran je za automatsko identifikovanje zapečaćenih kontejnera/lansera sa raketama radi omogućavanja pravilnog zauzimanja elemenata. Visokomobilna vozila omogućavaju brzu promjenu položaja na gotovo svim terenima radi izbjegavanja kontrabatiranja. Sistem obuhvata preciznu navigaciju, modernu komunikaciju i kompjuterizaciju za network centric operations kao element većih artiljerijskih formacija.
Precizni navigacioni sistem omogućava brzo zauzimanje elemenata na vatrenom položaju te promjenu položaja radi minimizovanja rizika od kontrbatiranja. Instalirana komunikaciona i kompjuterska oprema omogućava sistemu da djeluje autonomno ili kao element u net-centric scheme bilo pasivno bilo integrisano u većim artiljerijskim formacijama.
Autonomous & modular launching system capable of firing various
artillery rockets & tactical missiles, including GRAD, LAR, EXTRA
and DELILAH-GL precision attack weapon
The launcher automatically identifies the munitions on board
Autonomous Launcher with Multiple Pods & Warheads
Meteorological System
Forward Observation
Aerial Intelligence & BDA
C4I
EXTRA
IMI’s ACCULAR rocket, whose maximal range is 40 km: it has no moving parts, no expensive serve units. The system comprises a few small rocket engines. It is a relatively simple, cost effective product.
http://i-hls.com/2015/03/advanced-weapons-and-nuclear-energy/
Rumunski LAROM na šasiji DAC-665
LAROM na šasiji DAC 26410
LAROM koristi po dva kontejnera/lansera LAR Mk IV sa po 13 raketa kalibra 160mm ili po dva lansera sa po 20 standardnih raketa 122mm "Grad". Mk IV raketa osposobljena je za nošenje različitih bojevih glava od HE-COFRAM do bojevih glava sa klaster - municijom. Klaster bojeva glava operiše sa daljinskim set electronic time-fuse koji otvara kanister sa bombletama na izkalkulisanoj visini sa koje pokriva površinu od 31.400m/2 sa pojedinačnom bojevom glavom. Minimalni domet LAR Mk IV iznosi 10km, maksimalni 45km. Ispaljivanje se može vršiti u salvama od 1 rakete na svakih 1,8 sekundi (svih 26 raketa za manje od 60 sekundi).
https://en.wikipedia.org/wiki/LAROM
Argentinski Vehículo de Combate Lanza Cohetes na šasiji Tanque Argentino Mediano sa 2x18 lansera 160mm. Pomjeranje lansera vrši se elektrohidrauličnim sistemom pojačanim sa mogućnošću manuelnog režima rada. Na točkaškoj verziji dva hidraulična stabilizatora spuštaju se na zemlju radi obezbjeđivanje veće stabilnosti lansirne platforme.
Za dopunu municijom/prenaoružavanje koristi se standardni kamion sa kranom od 15 t/m. Čitav postupak se obavlja u roku manjim od 5 minuta.
zdrebac ::e ako ovo nije jeftino i prakticno onda ne znam sta je..
Посебно је практично што су са леве стране ангажовали човека кога плаћају по дужини снимка.
Đurđija - Zemlja koju čuva Sveti Djordje Pobedonosac.
Dopuna: 06 Okt 2015 15:14
Borbeni ašovčić Varijant
Komplet je namijenjen kopanju tranšeja, zaklona, blindaža i drugih odbrambenih utvrđenja, a takođe i za gađanje standardnim granatama VOG 25 i VOG 25P. Može se primjeniti i kao hladno oružje u bliskom boju kao i obični pionirski ašovčić. Treba reći da je ašovčić - minobacač korišten početkom Drugog svjetskog rata no takva oružja nisu bila posebno efikasna. No ideja dodavanja pionirskom ašovčiću funkcije oružja podrške nije davala mira projektantima, naročito pojavom granate VOG 25 efikasne u neutralisanju žive sile.
U varijanti bacača, sa vrha ašovčića se skida drveni nastavak koji ima funkciju držača/rukohvata ašovčića. Iz cijevi se vadi nišan - kvadrant koji se montira uz cijev. Bacač "Varijant" ima ožljebljenu cijev. Za potrebe ispaljivanja granate, bacač je opremljen mehanizmom za okidanje koji dozvoljava gađanje pod različitim visinskim uglovima. Sa oslanjanjem ašovčića na zemlju, oružje dejstvuje kao minobacač. Postoji i mogućnost ispaljivanja sa osloncem na rame ili iz ruku iz svih pozitivnih i negativnih uglova. Težina borbenog ašovčića iznosi 2kg. Projekat nikada nije ušao u serijsku proizvodnju. Sva ova sredstva prvobitno su razvijena kao armijsko oružje, iako se koriste tokom specijalnih operacija.
Po zamisli konstruktora, borbeni ašovčić namijenjen je posadama oklopnih vozila, poslugama artiljerijskih oruđa kao i svim vojnicima naoružanim automatskim puškama bez potcjevnog bacača granata prinuđeni da kopaju i dejstvuju na prvoj liniji i ničijoj zemlji. Prilikom projektovanja odlučeno je da se zadrže standardne dimenzije samog ašovčića. Porast mase od 0.8kg za potrebe uspješnog gađanja ocijenjena je beznačajnom u odnosu na kvalitet koje je sredstvo dobilo.
Varijant je opremljen sa nišanom - kvadrantom, pri nošenju smještenim u cijevi. Vatru je moguće otvarati sa svih pozitivnih i negativnih uglova. Sredstvo je ispitano u svim uslovima. Trzaj je uporediv sa lovačkom sačmaricom, a preciznost se pokazala prihvatljivom čak i kad se gađa sa kuka i u velikoj mjeri zavisila je od privikavanja i obuke.
Projekat austrijske NORICUM Maschinenbau und Handel GmbH u cilju uklanjanja glavnih mana minobacača jeftinim i jednostavnim rešenjima. Projekat je dobio oznaku SM 4 po glavnoj karakteristici četvorocijevnog minobacača u mogućnosti gađanja plotunskom paljbom – Salvo Mortar. i brojem cijevi – 4.
Projekat je trebao da poveća brzinu paljbe korištenjem bloka iz nekoliko cijevi. Ovakvim pristupom planiralo se značajno uvećanje bojeve efektivnosti minobacača.
Projekat SM-4 ne samo da je trebao da dostigne visoku bojevu efektivnost, već i da smanji ukupnu cijenu korištenjem gotovog borbenog vozila. Zbog toga je bilo odlučeno da se projekat samohodnog minobacača prilagodi teretnom vozilu Unimog U1700L.
Za opremanje bazne šasije projektovana je specijalna oprema, koja je nosila sve elemente artiljerijske jedinice, a takođe i hidraulične potpore. Poslednje se koristi za stabilizaciju borbenog sredstva tokom gađanja.
Na platformi je montirana konstrukcija originalnog lafeta čije se kretanje kontroliše hidro – cilindrima. Poluge, cilindri i pogon omogućavaju brz prelazak sredstva iz marševskog u borbeni položaj i obrnuto. Za predaju energije opaljenja zemlji blok cijevi je osnažen podlogom površine 2 kvadratna metra sa jakim ralom. Mehanizam postavljanja minobacača omogućava okretanje bloka minobacačkih cijevi u horizontalnoj ravni u sektor širina 28°, po vertikali od 45° do 79°.
SM 4 koristi četiri cijevi sa gladkim kanalima kalibra 120mm. Sredstvo je bilo kompatibilno municiji po standardima NATO. U zatvaračima svih četiri cijevi nalazio se udarni mehanizam sa pneumatskim pogonom. Zatvarač nije imao nikakvih funkcija pri punjenju cijevi minama, već se punjenje obavljalo sa usta cijevi. Smatra se da je ova karakteristika i opredijelila sudbinu projekta.
Osim standardne NATO trenutno – fugasne i dimne minobacačke municije 120mm, planiralo se i korištenje kasetne minobacačke municije mase 30kg sa 50 bojevih elemenata koja bi se ispaljivala na rastojanja od 12 – 14 kilometara sa maksimalnom brzinom tri plotuna u roku od 13 sekundi.
Sredinom osamdesetih izgrađen je prvi prototip samohodnog minobacača SM 4 na bazi točkaške šasije Unimog. Borbeno vozilo sa ukupnom masom od oko 7 tona pokazalo je dobro karakteristike kretanja i vatrene moći. Gabariti i težina artiljerijskog sistema u potpunosti su usklađeni sa baznom šasijom, a sistem je moguće transportovati transportnim avionima C 130 i helikopterima Činuk.
Testovna gađanja potvrdila su deklarisane karakteristike. Četiri cijevi dužine 25 kalibara omogućavale su gađanje minama sa početnom brzinom od oko 510 – 520m/s. Tokom ispitivanja ostvaren je maksimalni domet od 11,5km. U zavisnosti od postavljenog zadatka, minobacač SM 4 je u potpunosti opravdavao svje ime plotunskog minobacača sa mogućnošću dejstva plotunom iz dvije ili četiri cijevi istovremeno. Osim toga bilo je moguće ispaljivanje u seriji sa malim razmakom između hitaca.
Pneumatski udarni mehanizam i sistem za upravljanje vatrom omogućavao je izbor najpogodnijeg načina dejstva. Borbeni komplet samohodke čini 60 mina. Broj poslužilaca 3.
No tokom ispitivanja, samohodni minobacač NORICUM SM-4 nije pokazao samo dobro strane. Probno gađanje otkrilo je niz nedostataka. Prvi se ogledao u lošem dizajnu lafeta. Konstrukcija okvira sa hidraulučnim upravljanjem nije obezbjeđivala potrebnu stabilnost cijevi prilikom gađanja.
Iz tog razloga drugi prototip minobacača SM 4 dobio je poboljšani lafet. Njegova konstrukcija je bila znatno pojednostavljena, pri čemu je uklonjeno nekoliko velikih komada. Osim toga hidraulični cilindri premješteni su u srednjem dijelu korpusa sistema utvrđivanja cijevi. Modifikacije su pozitivno uticale na čvrstinu konstrukcije, stabilnost sredstva i tačnost paljbe.
No modifikacije nisu mogle ispraviti glavni problem minobacača – nedostatak bilo kakvih mehanizovanih sredstava polaganja mina u cijev zbog čega su morali da se pune ručno polaganjem mina kroz usta cijevi. Zbog specifičnog dizajna minobacača i njegovog lafeta, takva operacija je bila pretvorena u prilično komplikovan zadataka jer punilac ne samo da je morao da podigne teško ubojno sredstvo već i da s njim dopre do usta cijevi. Da bi se izbjegao ovaj problem trebalo je stvoriti automat punjenja.
Originalna arhitektura višecijevnog minobacača nije dovela do ozbiljnog povećanja brzine paljbe u odnosu sa analognim sistemima sa jednom cijevi. Iako je tempo gađanja iz višecijevnog minobacača izgledao obećavajuć za punjenje sve četiri cijevi bilo je potrebno vrijeme. Proces punjenja iznivelisao je sve prednosti višecjevnog minobacača sa onim sa jednom cijevi istog kalibra. Tako se brzina gađanja minobacačem SM 4 nije razlikovala od drugih oruđa u svojoj klasi.
Prema nekim izvještajima, originalni projekat NORICUM SM 4 bio je namijenjen oružanim snagama Austrije kod kojih bi novi samohodni minobacač zamijenio zastarele vučene haubice M101. Austrijska vojska zainteresovala se za projekat ali nije došlo da nikakvih narudžbi. Iz više razloga Ministarstvo odbrane Austrije odustalo je od kupovine. Međutim, smatra se da je glavni razlog odustajanja nedostatak mehanizma punjenja minobacača kao i odugovlačenje radova na tom projektu bez izgleda na uspjeh.
Za potrebe izvoza, kompanija NORICUM Maschinenbau und Handel GmbH razvila je novu varijantu samohodnog minobacača SM 4 sa razlikama u šasiji i nizom drugih elemenata konstrukcije u odnosu na osnovni model. Za potrebe šasije novog modela SM 4 izabran je oklopni transporter M113A2. No i za taj projekat zainteresovanost nije otišla dalje od reklamnog materijala. Interesovala se i Švedska koja je namjeravala da izvrši instalaciju artiljerijskog sistema SM 4 na šasiju borbenog vozila CV 90, a takođe i Kanada koje je namjeravala da “minobacačko postrojenje” instalira na gusjenični oklopni transporter MPZ.
Po podacima, NORICUM je proizveo još nekoliko prototipova samohodnog minobacača SM 4. U serijsku proizvodnju SM 4 nije ušao. Pri tome, devedesetih je došlo do opšteg smanjenja inventara u vojnim snagama u Zapadnoj Evropi. Među pokazanim obrascima primjećen je i oklopni tegljač sovjetske proizvodnje MT LB opremljen čudnom artiljerijskom jedinicom sa četiri cijevi i karakterističnom podlogom. Da li je taj obrazac imao veze sa austrijskim minobacačem SM 4 i kako se pojavio u Iraku ostalo je nepoznato.
